از بين حشرات شته ها و زنجره ها مهمترين گروه انتقال دهنده ويروس هاي گياهي مي باشند

شته ها به تنهايي 200نوع ويروس رامنتقل مي کنند

ويروس سبز هلوMyzus persica مي تواند 60ويروس گياهي را انتقال دهد

بعضي از شته ها حتي يک ويروس گياهي را انتقال نمي دهند

انواع رابطه بيو لوژيک بين حشرات و ويروس ها:

1-     ويروس هاي نيش زاد :

ويروس هاي که در موقع تغذيه شته ها غالبا در شيار هاي نيش stylet آنها قرار گرفته به سرعت از گياه آلوده به گياه سالم منتقل مي شوند

اين گونه ويروس ها را اصطلاحا نا پايا Non- persistant نيز مي گويند

دوره نهفتگي در اين ويروس صفر مي باشد و قابليت انتقال آن توسط شته چند دقيقه تاکمتر از 10ساعت مي باشد

2-     ويروس هاي گردش کننده :

ويروسي که به کمک نيش حشره از گياه برداشته مي شود سپس وارد دستگاه گوارش آن مي شود  موقع تغذيه شته از  گياه وارد گياه مي شود و گياه را آلوده ميکند

اين نوع ويروس را نيمه پايا مي گويند (semi-persistant)

3-     ويروس تکثير شونده :

ويروسي که در بدن ناقل خود قادر به تکثير باشد

اين ويروس بايد مدتي را در بدن ناقل خود به صورت نهفته Latent سپري کند تا قابليت انتقال را به دست آورد

گاهي تا پايان عمر در بدن ناقل خود باقي مي ماند و حشره قابليت انتقال آن را حفظ مي کند

اين گونه ويروس ها را اصطلاحا پايا Persistant نيز مي گويند

تشخيص ويروس ها گياهي :

علائم ايجاد شده توسط ويروس ها در بسياري از موارد با علائم ناشي از عوامل محيطي ،تغذيه اي،هورمون ها،اختلالات ژنتيکي ويا علائم ديگر بيماري زا شباهت دارد

1-     ثابت کنيم که عوامل مذکور در ايجاديبماري نقشي نداشته اند

2-     بيماري به طريقي قابل انتقال مي باشد

3-     بتوانيم ويروس را جدا کنيم و مشخصات آن را تعيين کنيم

تشخيص قطعي ويروس در آزمايشگاه:

شناسايي علائم و تعيين دامنه ميزباني (گروهي از گياهان که درمقابل تلقيح  با ويروس خاص علائم شناخته شده اي را نشان مي دهند )

خواص ويروس در عصاره خام گياه (دماي بي اثر شدن ويروس،پايداري ويروس در آزمايشگاه،حد نهايي رقت ويروس )

خاصيت انتقال ويروس

تست سرو لوژيکي

خصوصيات پيکر ويروس

منبع:

گیاهپزشکی ۱۱۰